Lege handen
Naast mensen staan, maar niet met lege handen! Een samenleving leeft samen, vormt een gemeenschap. Vanuit de politiek van de ChristenUnie is liefde voor God, voor de naaste en voor je zelf een maatschappelijke opgave. Liefde geeft het hart aan de samenleving. Vanuit die passie bedrijven we politiek in Overijssel. In provinciale staten en in veel gemeenten.
Politiek speelt zich te vaak af in vergaderkamers. Politiek heeft een geheel eigen en te bestuurlijk jargon gekregen. Veel burgers keren het bestuur en de politiek de rug toe. Onze democratie is een groot goed en gelijktijdig vraagt de positie van de volksvertegenwoordigers groot onderhoud.

Je ziet het aan de opkomst van populistische bewegingen. Ze staan met de rug naar het bestuur en de politiek. Zij vertegenwoordigen de burger die zich genegeerd voelt door de bestuurlijke elite. De  burger die onzeker is geworden over de toekomst. Vervreemding zonder antwoord levert dat op.

Andere politieke bewegingen denken dat zij door vooruitgang en libertijnse idealen de samenleving verder te brengen, maar vaak zorgen zij voor meer afstand en minder verbinding. Zij hebben maakbaarheidsideaal na dat wel zorgt voor regelgeving en controle, maar niet voor gemeenschapsdenken en kracht.

Zowel het populisme als het libertijnse maakbaarheidsdenken zorgt niet voor verbinding en gemeenschap. Liefde verbindt en zorg voor gemeenschappen. Dat willen we zeggen met ‘Naast mensen staan!’

Beweging van vernieuwing
De broeders en zusters van de Moderne Devotie hadden dat goed begrepen met hun beweging voor de samenleving. Broeders en zuster van het gemene (gemeenschappelijke) leven stonden in de modder van de middeleeuwse gemeenschap. Daarmee keerden zij zich tegen de (kerkelijke) elite van hun tijd.

De Moderne Devoten wilden geen verkondiging van het podium, maar een beweging die deelde. Er werd samen gebeden, gegeten, gezorgd voor armen, voor doden en voor vreemdelingen. Zo waren ze een beweging van vernieuwing.

Onlangs was ik op bezoek bij de Stadsbeweging in Deventer en maakten we een rondwandeling door de binnenstad van Deventer. Hoe maak je die weer aantrekkelijk in deze tijd met leegstand? In een tijd waar de oude winkelconcepten van de grote ketens uit gewoond zijn? Hoe organiseer je nieuwe concepten voor de binnenstad en de moderne samenleving? Wat je ziet is een beroep op een coöperatieve instelling, op samenwerking? Je moet over je eigen schutting kijken. Wat kunnen we samen doen? Een beweging naar nieuwe kleinschalige gemeenschappen om bij te dragen aan de leefbaarheid van de moderne stad? De Deventer binnenstad biedt alle kansen daarvoor, want er ligt een oude middeleeuwse infrastructuur met een netwerk aan steegje en hofjes. Dat is een moderne vorm van vitalisering van de gemeenschap, waaraan ik ook moest denken in het kader van de Moderne Devotie.

Ook op het platteland zie je zulke ‘noaberschapsinitiatieven’ terugkeren. Samen nemen mensen verantwoordelijkheid voor de herinrichting van de buurtschap door het ontwikkelen van een nieuwe brink, zoals bij Varssen. Er wordt gewerkt aan nieuwe energieprojecten, zoals in Beuningen.
Op het terrein van mobiliteit zie je nieuwe concepten ontwikkelen waar de gemeenschap een grotere rol bij gaat spelen. In de economie is er een toenemende belangstelling voor de deeleconomie.
Het zijn tastende antwoorden naar nieuwe vormen van samenleven en gemeenschap.

Coöperatief bestuur
Het bestuur en de politiek moeten daar een antwoord op geven door los te laten, of meer over te laten aan de samenleving. Met mijn collega van de PvdA in Overijssel heb ik een voorstel ‘coöperatief bestuur’ ingediend, omdat te bevorderen. In de 21^e eeuw met zijn snelle veranderingen is dat ook nodig, want een logge bureaucratische overheid zal anders steeds vaker achter de muziek aan lopen en te weinig relevant worden gevonden.

Het zijn thema’s waar de beweging van de Moderne Devotie ons kan inspireren. De Moderne Devotie laat ons aansluiten bij de eigen traditie van/in Overijssel. Geert Grote in Deventer, Thomas a Kempis in Zwolle. Windesheim met zijn kerkgemeenschap, Sibculo, waar een groep mensen bezig is de betekenis van hun klooster weer op te diepen. Maar belangrijker is om de herwaardering van de Moderne Devotie vanuit de navolging van vrijheid en gemeenschap. Zo zijn de devoten inspirators voor onze visie op de samenleving van nu.
Vorig jaar was ik in Windesheim aanwezig om stil te staan bij de beweging van de postmoderne devotie. Die beweging is hier gestart met de burgemeesters van Zwolle en Deventer. Zij ondertekenden  een verdrag, waarin ze toezeggen de herleving van de Moderne Devotie te ondersteunen. Een geweldig initiatief.

Kritisch tegen de elite
De ChristenUnie wil de beweging rond de Moderne Devotie niet claimen. Dat past een politieke beweging niet. We hebben haar wel als inspiratiebron in ons hart gesloten en willen graag bijdragen het stimuleren van die gemeenschapsbeweging. Omdat we geloven dat het christelijk geloof juist oproept om te zien naar elkaar. Als een wetgeleerde Jezus vraagt: Wie is mijn naaste, vertelt hij het verhaal van de Samaritaan, die een door rovers overvallen slachtoffer tegenkwam op weg van Jeruzalem naar Jericho. Niet de priester, niet de Leviet deden iets, maar de ‘uitgesloten’ Samaritaan was begaan met het lot van zijn medemens. Doe gij dan evenzo! is de boodschap van Jezus tot de wetgeleerde. Hij neemt afstand van de elite van zijn tijd.

Die boodschap van ‘Naast mensen staan’, van gemeenschap zie je ook terug in Handelingen bij de eerste christenen “allen die geloofden, vormden een gemeenschap en deelden alles samen.” Vanuit die blikrichting staan we als ChristenUnie Overijssel voor een christelijk sociale politiek, die niet is opgesloten in links of rechts schema’s.

Jan Westert, Fractievoorzitter