Het afgelopen jaar is er een grondige analyse gemaakt van de financiële situatie van de gemeente Twenterand. Ook is in beeld gebracht waar keuzemogelijkheden liggen om kosten te verlagen en/of opbrengsten te verhogen. Het doel hiervan is Twenterand op de lange termijn financieel verder gezond te maken onder de noemer: Twenterand Duurzaam Financieel Gezond. Het dwingt ons tot het maken van fundamentele keuzes, die voelbaar zijn in de Twenterandse samenleving. Daar ontkomen we niet aan. Die keuzes maken wij op basis van een gemeente die wij willen zijn: een economisch sterke gemeente met een sociaal kloppend hart. U leest meer daarover in het volgende hoofdstuk. Eén ding maken we nu al duidelijk: de meest kwetsbare inwoners van onze gemeente moeten altijd op onze hulp kunnen blijven rekenen.

Gemeente Twenterand, economisch sterk met een sociaal kloppend hart

Wij willen de gemeente Twenterand verder ontwikkelen tot een economisch sterke gemeente met een sociaal kloppend hart. Dat leidt uiteindelijk tot een plek waar je prettig kunt wonen, lekker naar school kunt, fijn kunt werken, creatief kunt ondernemen, sportief bezig kunt zijn, mooie evenementen kunt organiseren of bezoeken, maar ook een heerlijke wandeling kunt maken of waar je je rust kunt vinden. Het gaat erom dat dit voor iedereen geldt, ook die mensen die daar hulp bij nodig hebben.

Dit is onze ambitie binnen de financiële kaders die wij hebben als gemeente. Dat vereist als eerste een antwoord op de vraag ‘Wat voor een gemeente willen we zijn?’ Welnu, een economisch sterke gemeente met een sociaal kloppend hart. Dat betekent waar mogelijk investeren in de economische aantrekkingskracht van Twenterand en op andere terreinen zoeken naar mogelijkheden om zaken weer terug te brengen naar normale proporties, zoals zorg te bieden aan degenen die het echt nodig hebben. Dat vraagt ook om een kritische blik op de manier waarop zaken nu zijn georganiseerd en hoe wij daar nu op sturen. Wat wij daarmee bedoelen zal duidelijk worden in het vervolg van dit coalitieakkoord.

• Voor het jaar 2023 werken wij aan een sluitende begroting, conform de uitgangspunten Twenterand Duurzaam Financieel Gezond.
• Wij gaan het scenario ‘Economisch sterk Twenterand’ uit laten werken in een visie met concrete voorstellen voor versoberingen op de andere terreinen en leggen die via de Kadernota 2024 voor aan de gemeenteraad. Het doel daarvan is om Twenterand ook in de jaren 2024 en 2025 financieel gezond te maken. Het jaar 2026 biedt nog te veel onzekerheden.

Subsidies

Op verschillende beleidsterreinen zijn subsidies beschikbaar vanuit de provincie, het Rijk, Europa enz. Het aanvragen van dergelijke subsidies is tijdrovend en kost capaciteit. Daardoor gebeurt het dat er geen gebruik wordt gemaakt van subsidies en fondsen, waar Twenterand wellicht wel voor in aanmerking komt. Om onze inkomsten hiermee te verhogen willen wij inzetten op een fondsenwerver die (ook) voor de gemeente Twenterand zoveel mogelijk geld binnenhaalt, waarmee beleidsdoelen gerealiseerd kunnen worden. Belangrijk aandachtspunt is wel dat veel subsidies vragen om cofinanciering. Dat betekent dat de gemeente ook zelf voor een deel van het benodigd bedrag moet zorgen.

• Werving van een fondsenwerver, eventueel in samenwerking met een buurgemeente, om subsidies voor de
  gemeente Twenterand binnen te halen en daarmee inkomsten te verhogen.

Doorontwikkeling subsidiebeleid

De huidige subsidieverordening (ASV) kent vijf subsidieregelingen. Het totaal beschikbare budget hiervoor is 5% van de begroting = 5 miljoen euro. Hiervan bestaat 7,3 ton uit geoormerkt geld voor Onderwijs Achterstanden Beleid. Subsidies zijn geen doel op zich, maar wel een belangrijk middel om gemeentelijke beleidsdoelen te realiseren. Het gaat vooral om niet-wettelijke taken, waarvoor de Rijksoverheid geen geld beschikbaar stelt. De gemeente betaalt deze taken uit eigen zak. De coalitie zal goed kijken welke taken passend zijn bij de ambitie en schaal van de gemeente Twenterand en daarmee passend binnen de begroting. De ASV zal hierop worden herzien. Het primaire uitgangspunt is: veiligstellen dat het gemeenschapsgeld ook daadwerkelijk daar wordt besteed, waar het in de gemeenschap het meest nuttig en nodig is.

• Van de subsidievragers wordt een duidelijke verantwoording van de besteding van de middelen gevraagd. Naast bereik en resultaten bij voorkeur ook specificering van de maatschappelijk toegevoegde waarde. Gezamenlijk vastgestelde indicatoren dragen hier aan bij. Het dashboard (zie paragraaf ‘Normaliseren Jeugdhulp’) dat we daarvoor in willen stellen, is daarin een belangrijk hulpmiddel.
• Bij aanvraag van incidentele subsidies, waarvan de maximale periode 3 jaar is, gelden voor de subsidievrager twee harde voorwaarden:

1. Een concrete inspanning zelf ook middelen voor deze aanvraag te realiseren.
2. Er moet een onderbouwde maatschappelijk toegevoegde waarde zijn.

Wanneer aan bovenstaande voorwaarden niet kan worden voldaan wordt er geen subsidie beschikbaar gesteld.

• Onder de zeventig jaarlijks verstrekte subsidies bevinden zich tientallen kleine subsidies variërend van enkele honderden tot duizenden euro’s. Deze subsidies zouden prima kunnen volstaan via een factuurrelatie, waarbij de werkelijk gemaakte kosten tot een vooraf vastgesteld plafond worden vergoed. Het is activiteit gericht.
• Met de grote gesubsidieerde instellingen dient er een goede verhouding c.q. relatie te zijn. Deze instellingen zijn lokaal geworteld en vele honderden vrijwilligers uit alle kernen van de gemeente Twenterand zijn hierbij actief betrokken. Door de aard van de activiteiten, die bijna uitsluitend aan burgers en derden wordt geboden, wordt aanbesteden voorkomen. Dit zal goed vastgelegd moeten worden. De lokale en onderlinge (ver)binding is voor ons een groot goed! De coalitie gaat op zoek naar manieren om deze verbintenissen voor langere termijnen te bestendigen.
• We willen mensen, die dat zelfstandig niet of moeilijk lukt, aan werk of werkervaring helpen. Met de grote gesubsidieerde instellingen gaan we hierover afspraken maken of en hoe we hier invulling aan kunnen geven (SROI).

Meeprofiteren

Toekomstige financiële meevallers gebruiken wij voor het overgrote deel om onze reservepositie te versterken, zodat mogelijke, toekomstige tegenvallers opgevangen kunnen worden. Wij realiseren ons heel goed dat inwoners last kunnen hebben van de noodzakelijke keuzes die we maken. Daarom willen we diezelfde samenleving ook laten profiteren van meevallers. Vaak zijn deze eenmalig. Dat betekent dat we daarmee geen structurele uitgaven (uitgaven die jaarlijks terugkomen) kunnen dekken, maar wel eenmalig voor een meevaller kunnen zorgen. Zodra er sprake is van een positief resultaat van de jaarrekening, met ingang van de jaarrekening 2022, willen wij daar een bepaald percentage van reserveren voor eenmalige investeringen (zonder structurele gevolgen voor de begroting) in de samenleving. Wij nodigen de hele raad uit om met ideeën te komen, waar dat geld aan besteed kan worden.

• Wij stellen een Reserve Samenleving in die wordt gevuld met een bepaald percentage van een mogelijk positief resultaat van de jaarrekening, met ingang van de jaarrekening 2022. Het geld uit deze Reserve Samenleving is bedoeld om te investeren in de fysieke leefomgeving, een eenmalige inzet met structurele verbetering, zonder dat dat leidt tot structurele verzwaring van de programmabegroting. Na de jaarrekening 2024 evalueren we deze afspraak.