Het sociaal domein is het grootste programma binnen de begroting, met ongeveer 58% van de uitgaven. Al sinds de decentralisaties in 2015 zijn er forse tekorten. De financiering van het Rijk (het verdeelmodel) sluit voor Twenterand niet goed aan bij de uit te voeren taken. Ondanks de intensieve lobby voor meer geld, komen we jaarlijks nog veel tekort op het sociale domein. Om minder afhankelijk van de grillen van Den Haag te zijn, gaan we door met de beweging om fors te besparen en minder eigen geld in te zetten. En we blijven inzetten op de lobby voor meer geld: de koek moet groter!

Dat betekent dat we ons nog veel meer moeten afvragen: Welke middelen krijgen we voor welke taak? Waar geven we ons geld aan uit? Wat mag de uitvoering van een taak kosten? Veel taken in het sociaal domein zijn wettelijk bepaald, maar kunnen in de uitvoering mogelijk wel versoberd worden.

• Wij geven de opdracht te onderzoeken welke (niet) wettelijke taken versoberd dan wel afgebouwd kunnen worden, waarbij de rapportage van BMC als onderlegger dient.

Het Innovatiefonds heeft mooie resultaten opgeleverd om vernieuwing in het sociaal domein te bevorderen. Om versnippering te voorkomen kan er nog beter op gestuurd worden.

• We willen het Innovatiefonds tegen het licht houden. Geslaagde pilots moeten in samenspraak met de initiatiefnemers geborgd worden. De pilots met de grootste succeskans krijgen voorrang.

De hierboven geschetste beweging vraagt een sterkere regiefunctie van de gemeente.

Sociale Zaken

Van de organisaties die een deel van de uitvoering van ons minimabeleid doen, zoals Leergeld, SUN, Manna enz. vragen we om sober en doelmatig met de beschikbare middelen om te gaan. Middelen die over zijn, worden gereserveerd. In ons minimabeleid gaan we de overlap die gesignaleerd is tussen instellingen onderling in het rekenkameronderzoek eruit halen.
Voor de schuldhulpverlening blijft voorkomen en vroegsignalering het vertrekpunt. Daarnaast willen nog efficiënter gaan werken binnen de totale schuldhulpverlening.

Participatie, meedoen aan de samenleving, vooral door werk, staat centraal in onze aanpak. Instrumenten binnen de re-integratie en BUIG budgetten (loonkostensubsidie), de tegenprestatie, het toepassen van maatregelen en randvoorwaarden zoals opvang voor kinderen voor werkende of re-integrerende ouders, worden de komende periode meer ingezet. Breed maar in het bijzonder voor (jonge) ouders en jongeren/schoolverlaters.

Om de gezinnen/thuissituatie te ontlasten willen we onderzoeken of de verlengde schooldag daarbij kan helpen. In de omgeving van de school (of op de sportvereniging) wordt met behulp van jongerenwerk, maar ook andere (culturele) organisaties, een passend aanbod gedaan. Hierbij moet wel toegezien worden op de kwaliteit en veilige omgeving voor de kinderen.

• We werken aan een netwerk van sociale ondernemers die participatieplekken beschikbaar stellen voor inwoners die nog niet op eigen kracht aan het werk kunnen.

Maatschappelijke ondersteuning             

Mantelzorg is onmisbaar in de zorg voor onze inwoners. We onderzoeken of ons huidig ruimtelijk beleid op het gebied van mantelzorg nog toereikend is. Zorg die dichtbij gegeven kan worden voor familie maakt mantelzorg makkelijker vol te houden. We blijven inzetten op goede steun voor mantelzorgers.

• Informele zorg wordt, in aanvulling op formele zorg, steeds belangrijker in onze samenleving. Daarom willen we de komende jaren een visie ontwikkelen op informele zorg.

Vanuit onze visie op een toegankelijke overheid zijn vertrouwen en respect de uitgangspunten voor de toewijzing van Wmo voorzieningen. Grenzen aangeven kan rekenen op begrip als dit inwoners goed wordt uitgelegd, waarbij wordt meegedacht in mogelijkheden om mee te kunnen doen in de maatschappij. Soms zijn die er wel en soms zijn die er niet. Het gaat hierbij altijd om maatwerk, omdat rekening wordt gehouden met de specifieke omstandigheden en behoeften van de klant.

Jeugdhulp

Eén van de leidende principes uit de Regiovisie Jeugdhulp Twente (februari 2022) is het normaliseren van die jeugdhulp. De zorg neerleggen waar die hoort: bij ouders of bij instellingen uit het voorliggend veld. Het voorliggend veld staat voor het totaal aan algemene voorzieningen dat beschikbaar is in een gemeente voor (hulp)vragen zonder indicatie. Zij spelen een belangrijke rol bij de ondersteuning van jeugd. Gerichte investering in het voorliggend veld is van belang om meer in te kunnen zetten op preventie. Daar kan gesignaleerd worden of de juiste ondersteuning op het juiste moment wordt geboden. Kinderen moeten niet in de zorg terecht komen als dat niet nodig is. Ook moeten ze niet langer dan nodig gebruik maken van zorg. Voorwaarde voor die gerichte investering is zicht op het resultaat van de inspanningen van het voorliggend veld. Het terugbrengen van die ingezette jeugdhulp naar die natuurlijke omgeving is belangrijk voor herstel van het kind en een effectieve en efficiënte inzet van de zorg. Daar zetten wij op in met gebruik van zoveel mogelijk relevante data.

• Vanuit het doel om de positie van het voorliggend veld te versterken, moet er een dashboard komen waarmee de gemeente gegevens beter in beeld heeft en daarmee in staat is te sturen. Hiervoor is inzicht nodig in:
  
  • Koppeling inhoud aan financiën.
  • Toenemende kosten jeugdzorg en Wmo.
  • Kosten en resultaten voorliggend veld.
  • Gegevens over instroom, doorstroom en uitstroom in de keten van het voorliggend veld naar zorg en andersom.

Deze gegevens helpen ons in het bieden van de juiste hulp, de juiste zorg, op het juiste moment en door de juiste partij. Contact tussen mensen die werkzaam zijn in het voorliggend veld en onze consulenten is van groot belang om niet te vroeg maar zeker ook niet te laat op te schalen vanuit het voorliggend veld.

Het onderwijs heeft een cruciale rol bij de ontwikkeling van kinderen en bij signalering en voorkoming van problemen. Door vroegtijdig te werken aan weerbaarheid, sociale ontwikkeling en onderwijskundige hulp via bijvoorbeeld huiswerkklassen, in een voor kinderen veilige omgeving waar zij ‘leun en steun’ ondervinden, kunnen veel problemen al in de kiem worden aangepakt. Wij gaan in gesprek met het onderwijs hoe zij, aansluitend aan de gemeentelijke rol en vanuit ons gezamenlijk belang voor kinderen en gezinnen, hun taken hierin (nader) kunnen gaan oppakken.

We willen duidelijk opschrijven wat we van jongerenwerk verwachten (en wat niet). We zien jongerenwerk vooral als een signalerende functie om ontstane problematiek bij jongeren op tijd te signaleren en door te verwijzen. Wat ons betreft zetten we minder in op inloopactiviteiten. We zien graag dat de samenleving dat zelf meer gaat oppakken.

• We blijven inzetten op gezinswerk, want we willen jeugdigen en gezinnen laagdrempelig, snel en efficiënt ondersteunen om op die manier een bijdrage te leveren aan vroegsignalering, aan het voorkomen van problemen (preventie), aan het afschalen van zorg en aan normalisering (regionale jeugdhulp).

Onderwijs

Laaggeletterdheid

In de afgelopen periode is extra ingezet op de bestrijding van laaggeletterdheid, onder andere door versterking van het Taalpunt. Daarnaast is ook intern blijvend aandacht geweest voor het zoveel mogelijk communiceren met onze inwoners in begrijpelijke taal, bijvoorbeeld in de gemeentelijke pagina en brieven die onze inwoners ontvangen.
Het is de wens van de coalitie om hiermee door te gaan en waar mogelijk te versnellen. Dit kan onder andere door het aangenomen actieplan waar mogelijk sneller uit te voeren, maar ook door de vindbaarheid van laaggeletterden te vergroten. Hierbij denken we aan consultatiebureaus, scholen in zowel het basis- als het voortgezet onderwijs, bedrijven enz.
Extra inzet zal gepleegd worden op het trainen van mensen die werkzaam zijn in die vindplaatsen. Op die manier leren zij laaggeletterdheid herkennen en signaleren zodat we daarmee via het vergroten van herkenning een extra slag kunnen slaan in de bestrijding van laaggeletterdheid.
De aanpak van deze laaggeletterdheid is nadrukkelijk niet alleen een gemeentelijke taak! Alleen door goed met elkaar samen te werken kunnen we dit doorbreken. Daarin verwachten we dat iedereen ook meedoet en dat iedereen hierin ook de verantwoordelijkheid neemt. Samen kunnen we het taboe wat er nu nog (soms) op rust doorbreken. Daarmee geven we al onze inwoners gelijke kansen in het dagelijks leven, bijvoorbeeld ook op de arbeidsmarkt!

Onderwijshuisvesting

Momenteel wordt hard gewerkt aan een nieuw Integraal HuisvestingsPlan (IHP). Vanwege veranderende regels vanuit het Rijk zijn we verplicht om straks een IHP te hebben dat minimaal zestien jaar vooruitkijkt en dat is een grote uitdaging. Dat betekent dat we wel moeten beschikken over voldoende geld vanuit het Rijk om het onderwijsklimaat voor onze kinderen en het personeel goed te krijgen en te houden. De resultaten van het laatstgehouden IBO (Interdepartementaal BeleidsOnderzoek) laten zien dat landelijk per jaar € 735 miljoen nodig is om alles op orde te krijgen en daarbij te beginnen met de aanpak van de verouderde voorraad.
Sprekend over verouderde voorraad: de coalitie geeft de opdracht aan het college om op basis van het IHP te komen met een geprioriteerde lijst van aanpak van de gebouwen in onze gemeente. Daarbij moeten ook de financiën in beeld worden gebracht zodat we stappen kunnen zetten in de aanpak van de gebouwen in onze gemeente. Dit doen we samen met de schoolbesturen, waarbij we elkaar moeten versterken en slimme oplossingen moeten bedenken.
De positie van de Oranjeschool in Vroomshoop is hierbij een bijzondere. Door de gemeenteraad is namelijk een onderzoek gestart en op basis van de uitkomsten van dit onderzoek wil deze coalitie zo snel mogelijk concrete plannen ontwikkelen om tot nieuwbouw van deze school te komen.

Sport en gezondheid

De sport en de sportverenigingen in Twenterand zijn volop in beweging, letterlijk en figuurlijk. De afgelopen jaren is flink geïnvesteerd in sport met als meest in het oog springende onderdeel de bouw van het nieuwe overdekte zwembad in Vriezenveen.
Daarnaast hebben we, zeker tijdens de coronapandemie, gezien hoe belangrijk sporten en bewegen is voor onze inwoners en hebben we ervaren hoe sportclubs ook hun steentje bijdragen in het sociaal domein op verschillende gebieden.
Op het gebied van sport gebeurt er van alles. Denk bijvoorbeeld aan de Special Olympics in Twente met Twenterand als gastheer voor het korfbal. We stellen ons ten doel om inclusief sporten in de gemeente Twenterand nog meer mogelijk te maken en hierover met onze verenigingen afspraken te maken, zodat elk kind en elke volwassene mee kan doen! Daarnaast willen we met onze sportverenigingen in gesprek over het verduurzamen van de accommodaties. Denk hierbij aan ledverlichting, maar ook andere besparende maatregelen.
De afgelopen vier jaar hebben wij al gewerkt aan het realiseren van een rookvrije generatie. Daar gaan wij mee door. Wij zetten maximaal in om openbare ruimten waar mogelijk rookvrij te maken. Het gemeentehuis en de directe omgeving van het gemeentehuis zijn rookvrij.

• Naast de bouw van het nieuwe zwembad willen we een integrale visie ontwikkelen voor sportpark Het Midden in Vriezenveen. Integraal betekent dat we kijken naar de bouw van een nieuwe sporthal, kansen op het gebied van woningbouw op vrijkomende locaties, zodat het gebied in de volle breedte ontwikkeld kan worden.
• Het college zal komen met een voorstel om het kunstgras van Voorwaarts en SDO in Westerhaar-Vriezenveensewijk te deprivatiseren, omdat de huur van het kunstgras op dit moment de levensvatbaarheid van beide verenigingen in de weg staat.