Geachte voorzitter, college, leden van de raad,

“Vluchten kan niet meer?“ 

Het college besloot om de noodopvang voor vluchtelingen naar onze gemeente mogelijk te maken en daarmee gehoor te geven aan het verzoek van het ministerie / de VNG – het COA om onze medemens in nood de helpende hand te bieden. Bed, bad en brood. Afgelopen maandag 19 oktober 2015 is deze eerste groep vertrokken weer naar een andere sporthal, Franeker. Of er een volgende groep komt is nu niet duidelijk maar de vluchtelingenstroom blijft vooralsnog wel doorgaan. Het zou zomaar kunnen dat… Is Twenterand opnieuw bereid bij verzoek, de poorten voor een tweede groep wederom te openen ? 

Voorzitter, wij zijn als ChristenUnie fractie ervan overtuigd dat wij een barmhartigheidsopdracht hebben te vervullen ten opzichte van onze naaste in nood. Wij hebben gezien, en dat trof ons zeer positief, dat vele vrijwilligers, jongeren, ouderen, verenigingen & kerken de helpende hand boden. De oproepen op social media om dekens, gel en shampoo te brengen; daar werd direct massaal gehoor aan gegeven om vervolgens hulp te bieden en concreet middelen aan te reiken. Vluchten voor de noodoproep kan niet meer en dat deden de inwoners van Twenterand dan ook niet. De beelden die vooreerst alleen via TV binnen kwamen werden werkelijkheid in onze eigen  leefomgeving. De beelden die ons vooreerst de tentenkampen lieten zien werden ook plotseling werkelijkheid en die tenten werden ingeruild voor een sporthal in Vriezenveen. De wereld staat in brand wordt vaak gezegd. De wereld is op drift.

In een ons geliefd boek, de Bijbel, wordt ons voorspeld dat wij ons niet moeten verwonderen over vluchtende mensen. Maar wat doe jij dan vervolgens? Als je gevraagd wordt om een brood, geef jij dan een steen? Nee natuurlijk niet… je biedt ze een helpende hand waar nodig, dat is dan concreet onze opdracht. Dat heeft Twenterand (in Vriezenveen) echt laten zien. Naastenliefde! Zo hoort een zichzelf respecterende samenleving ook te functioneren. “Samen Zorgen” en elkaar helpen en aan hen die het moeilijk hebben alle mogelijke steun geven. Bij een volgend verzoek is in onze ogen opnieuw het antwoord van het college opnieuw: Kom maar en wees welkom. Onze fractie is diep onder de indruk geraakt van hetgeen Twenterand heeft getoond aan haar medemens en dankt hierbij een ieder die op welke wijze dan ook een bijdrage heeft geleverd zeer hartelijk. Zeker vanuit de ambtelijke organisatie en zij die het project geheel begeleid hebben, heel hartelijk dank.

Voorzitter dan de realiteit van de begroting die voor ons ligt.

“Vluchten kan niet meer?“

Opnieuw diezelfde titel maar in een geheel andere context. De programmabegroting 2016 is in onze ogen en naar onze bevindingen een goede vertaling van de uitgangspunten die wij met de kadernota in meerderheid van de raad hebben vastgesteld op 30 juni 2015 jl. en besloten. Laten wij maar direct beginnen met het sluiten van deze begroting. Het college heeft ons een sluitende begroting gepresenteerd en uit ervaring weten wij inmiddels dat dit een noodzakelijk vertrekpunt is voor het ons controlerend orgaan, de provincie.

Onze fractie heeft voor het sluitend maken van deze begroting met de kadernota een motie mede ingediend waarin een afwegingskader is meegegeven en waarbij een norm van max 5,5% OZB verhoging voor deze begroting ten opzichte van het voorstel van het college bij de kadernota mogelijk zou zijn. Die motie is in meerderheid aangenomen en daar staat ook onze handtekening onder. Wij vonden het voorstel van het college halverwege het jaar bij de kadernota niet goed met een te hoge uitgangswaarde voor OZB en daarom hebben wij u, college, opgedragen geen onttrekking te doen van € 646.000,-- uit de WMO reserve maar andere dekkingsmogelijkheden te ontwikkelen en deze met de begroting 2016 aan ons voor te leggen, ons maximaal aanbod van verhoging OZB van 5,5% was het plafond uitgaande van de uitgangswaarden die toen bekend waren.

Tevens hebben wij u opgedragen ons een dienstverleningsconcept (11-11-2-15 aan presidium) om te komen met 1 gemeenteloket in de grote 4 kernen en deze in te richten voor gemeentelijke diensten. Wij gaan ervan uit dat dit voorstel nog komt omdat er in de begroting niets over genoemd wordt, is dat een correcte bevinding?

U heeft alle  kaders vervolgens meegenomen in de voorbereiding op deze begroting. Deze hebben wij beoordeeld.

De vertaling van het college is dat er financiële stabiliteit voor de lange termijn is geborgd. Dat zien wij ook zo. Sterker nog, wij achten het noodzakelijk om in deze begroting maatregelen te treffen die grote onzekerheden binnen het sociaal domein, indien nodig, ook kunnen opvangen. De consequentie van het op lange termijn ook financieel gezond zijn en blijven is dat er wel een behoorlijk afbouw van reserves is meegenomen in de meerjarenbegroting, ook dit was een wens van de raad om de onnodige reserves af te bouwen en in te zetten. Daar kunnen wij ons in deze omstandigheid wel in vinden. Er zijn momenten in de tijd dat er noodzakelijkerwijs maatregelen moeten worden genomen vanwege gestuurd beleid. In dit geval is de decentralisatie van de 3 D’s door de landelijke overheid aan ons opgelegd, met daarbij de grote instabiliteit voor de begroting de enige reden waarom wij het bovendien nog zeer verstandig vinden van het college om deze begroting aan ons voor te leggen. Met onze steun werkt dit college verder aan het leefbaar houden van onze leefomgeving en de voorzieningen.

Wij zijn tevreden met de ontwikkelen en vorderingen die het college maakt aangaande:

• Wegwerken van achterstallig onderhoud van wegen
• Het aanleggen van een fietssnelweg naar Almelo. Bent u ook bereid het voortouw te nemen om de plannen te concretiseren en op Twenterands grondgebied het fietspad met of zonder medewerking van Almelo al aan te leggen?
• Het aanleggen van een vrij liggend fietspad aan de Kerkallee te Den Ham
• Het plaatsen van zonnepanelen op het gemeentehuis en naar onze wens ook op andere gemeentelijke openbare gebouwen of velden die met een bestemmingsplanwijziging geschikt gemaakt kunnen worden om PV cellen op te exploiteren. Is het college bereid hier zeer welwillend in te participeren?
• Het bouwen van een semi-permanente sporthal waarmee de knelpunten voor de sport worden opgelost  Acht het college het haalbaar dat deze sporthal deze zomer 2016 in gebruik kan zijn?
• Het digitale dienstverleningsconcept
• Twenterand digitaal – de investeringsvraag is hoog,  is er een verband tussen de ontwikkelingen op dit terrein en het niet benoemen van 4 loketten in de kernen?
• Een nieuwe woonvisie
• Het bestemmingsplan buitengebied
• Het her-eiken en moderniseren van de tarieven voor de sport
• Het bereiken van een taakstelling binnen het domein van subsidies en tarieven
• Het revitaliseren van de bedrijventerreinen
• Het voorbereiden van de bouw van de Brede School te Vroomshoop.
• Verder implementatie van de participatiewet en de transities in de zorg

Onze fractie uit grotere zorgen over de volgende zaken in onze gemeente:

a. De financiële positie van het Punt te Vroomshoop

b. De voortgang van een gezonde basis onder het Kulturhus te Westerhaar

AD a. – Is het college voornemens een (dekkings)voorstel aan de raad voor te leggen met als oplossing dat er voor de korte termijn liquiditeit wordt gegeven aan de raad van toezicht? Wat is de mening van het college aangaande de noodoproep welke door de raad van toezicht is medegedeeld en schriftelijk bevestigd?

c. De rapportages over de grondtransacties en uitspraken van de rechtbank inzake Oosterweilanden

d. Het plaatsen van nieuwe bedrijven op Almeloseweg ZO  met het herontwikkelen van de organisatie is het projectmanagement bureau opgeheven. Heeft de afdeling leefomgeving die taak op zich genomen en is er een doelstelling vastgelegd? Ons bereiken geluiden van passiviteit vanuit het gemeentehuis voor het plaatsen van bedrijven – herkend het college zich hierin?

e. Zorgen aangaande de transities in de zorg en de daarbij behorende rekeningen (financiële grote onzekerheid)  de niet betaalde rekeningen en de grote kosten die  de gemeenten in Nederland voor met name Jeugdzorg / WMO  moeten betalen kunnen een enorm tegenvallend resultaat opleveren voor de jaarrekening van de gemeente. Hoe verhouden de baten en lasten zich binnen de Twentse gemeenten zich op dit moment en hoe ziet de positie van Twenterand eruit?

f. Tevens hebben wij zorgen omtrent de invulling van de toegang tot zorg/participatie zoals deze momenteel in onze gemeente wordt uitgevoerd. Deze toegang moet staan als een huis en een doorgang zijn voor verdere begeleiding/verwijzing naar zorg, ondersteuning, advies, etc. Het is kortom het eerste contact van burgers met de toegang tot zorg/participatie en/of voortgang van voorzieningen.  Hierin wordt er beslist en wordt er verwezen, gekoppeld. Met recht wordt hierin door de VNG aan gemeenten geadviseerd dat zij hier grote zorg en aandacht voor moeten hebben. Daarom vinden wij dat de gemeente zelf de regie in de uitvoering moet houden en dit niet door een gesubsidieerde instelling moet laten uitvoeren! De gemeente kan via die toegang een rol spelen in de verwijzing en beoordeling van zorg. Dit is het punt dat onze fractie wil maken t.a.v. de huidige invulling.  Wij hebben deze belangrijke functie nu gefinancierd op basis van BCF en onze fractie vraagt zich ernstig af of op deze manier de regisseursrol die aan gemeenten wordt toebedeeld goed kan worden uitgevoerd. Op basis van subsidie kan de gemeente niet regisseren. Dit wordt dan overgelaten aan de instelling met wie deze subsidierelatie is aangegaan. Onze fractie zou het college daarom willen verzoeken hierop te anticiperen en het beleid te herzien. 

Is het college hiertoe bereid ?  Wij vinden het echt nodig een andere financieringsrelatie te ontwikkelen.  Wij willen een relatie waarbij de gemeente zelf bepalend en regisserend is en concreet richting bepalend in het land van de transformaties. Wij zien een groot financieel risico op dit beleidsterrein – Hoe ziet het college dit?

g. Het verplaatsen ( de wens tot verplaatsing)  van bedrijven aan het Oosteinde naar één van de bedrijventerreinen in Twenterand   Hoe ziet het college de kansen op korte termijn om plannen te ontwikkelen voor mogelijke verplaatsing van de bedrijven : Abbink auto-mobielbedrijf – Holland Meel Beboparket ? Zijn er nog andere bedrijven welke het college zou willen verplaatsen ? ( te denken valt aan Devrie – Folbert Aannemingsbedrijf – Webbink Aannemingsbedrijf )

h. De veranderingen van detailhandel – internet in de retailmarkt en daarmee samenhangend het winkelaanbod in de kernen van Twenterand  welke bedreigen ziet het college op korte termijn aangaande het ontwikkelen van het winkelverbeterplan Vriezenveen – bedrijventerreinen.

i. De veranderende samenleving en de verruwing aangaande leden van de raad / college actief in het  openbaar bestuur via social media en op internet

j. Snellere oplossingen van verpauperde panden in eigendom van particulieren.

Onze fractie zou graag zien dat het college additioneel nog voortgang boekt aangaande:

• De verduurzaming van koop en huur woningen in Twenterand. Nul op de meter of bijna energie neutrale gebouwen realiseren – in hoeverre is het college hiermee concreet bezig? Zijn er projecten die als pilot kunnen dienen en waar spin off van te verwachten is?

• Duurzame energiebronnen in de gemeente te plaatsen onder gemeentelijke regie  waar elke burger in Twenterand van profiteert – zonnepaneelvelden / windenergie / waterkracht

• Duurzaamheidsleningen staan bij de provincie onder druk – de gemeente Twenterand zou hier een stimulerende taak in moeten hebben richting Zwolle en het instrument in stand moeten houden

• Asbest saneringen – asbest eraf en zonnepanelen erop, de subsidie staat bij de provincie op een laag pitje, is het college bereid te lobbyen bij de provincie hier toch geld voor vrij te maken.

Onze fractie heeft ook oog voor de verdere uitrol van de motie van de raad waar het college is opgedragen om de gemeentelijk organisatie en het gemeentelijk bedrijf te heroriënteren en te positioneren. Dat is een zware opdracht voor de gemeentesecretaris als eindverantwoordelijke – dat is een taak waar veel bij komt kijken en wij wensen het college in haar rol en de gemeentesecretaris veel wijsheid toe om deze opdracht met succes te vervullen. Dergelijke taken vragen ook om aanpassing van de ambtenaren. Naast deze operationele doelstelling wordt tevens een bezuinigingsdoelstelling nagestreefd. Ligt deze operatie op koers ?

Voor de lange termijn, zie ook het coalitieakkoord, diende het college een gezond financieel kader te realiseren en diende het college richting Zwolle good governance te tonen. De flexibele schil waarbinnen tegenvallers opgevangen kunnen worden in de gemeentelijke begroting verdienden in die aanbeveling alle aandacht van de provincie. Ook zien de vooruitzichten er voor Twenterand best redelijk goed uit. Verhoudingsgewijs heeft Twenterand niet zulke grote uitdagingen en gaten in de boekhouding als bijvoorbeeld gemeenten als : Almelo en Haaksbergen (bron : Tubantia rec). Het lijkt er zelfs op dat Twenterand een aantal meevallers in 2015/2016 tegemoet kan zien. Het tekort van € 84 K de Berap kan hiermee wellicht in 1 keer afgedekt worden. Heeft het college hier een voorstel van in voorbereiding ? 

Een gedegen begroting met relatief lage lastendruk ( 0,8 % ) is iets om heel  trots op te zijn en het is een taak voor de raad in samenwerking met haar college om daar scherp op te blijven koersen.

Geen onnodige wensenlijstjes indienen, geen weggevertjes en zoethoudertjes maar realistisch en gedegen ontwikkeling van een langjarig perspectief.

Vluchten kan niet meer ?

Nee

Wij danken tenslotte de ambtelijke organisatie voor het voorbereiden van deze begroting.

Fractie ChristenUnie

I.a Gerjan Smelt 

fractievoorzitter