Allereerst zeggen wij u dank voor het aanbieden van deze “sluitende” begroting!

Een begroting met een dichtraming op basis van 2,75% OZB dekking. We zeggen het college en betrokken ambtenaren evenwel veel dank voor deze begroting, de nette layout en ook nog eens een duidelijk leesbaar geheel. Het is een begroting die tot stand is gekomen zonder de bijdragen uit de kadernota en zonder inzichten vanuit doelenbomen maar wel aan de hand van het coalitieakkoord.

Het doet ons erg goed dat de uitvoeringen van de programma’s en doelstellingen uit het coalitieprogramma door dit college voor nagenoeg 90% zijn afgerond.

Hoewel er dus kaderstellend over een kadernota geen besluiten zijn genomen vanwege de voorgenomen opstelling van een kerntakendiscussie heeft het college wel de noodzakelijke wijzigingen doorgevoerd in deze begroting. Zelfs zien wij op onderdelen bezuinigingen teruggedraaid wat in de eerste ruim 2 jaar van deze coalitieperiode wel is doorgevoerd. Zelfs ook op extra inzet van personeel zijn nuttige en nodige voorstellen gedaan.

De inzet van de ChristenUnie in juni 2012 was om “bruggen te slaan”: de verschillen tussen de partijen niet leidend te laten zijn, maar voor de komende periode vooral in te zetten op hetgeen ons in de nieuwe coalitie bindt. Dat heeft geleid tot zichtbare resultaten en daar zijn wij trots op.

De ChristenUnie stelt vast dat deze brede zakelijke samenwerking goed functioneert mede vanwege bereikbare doelstellingen die “redelijk” SMART geformuleerd zijn en dus kansrijk voor uitvoering.

Met het behandelen van deze begroting hebben wij gezocht naar onderdelen waarop de begroting aangepast moet worden ten bate van de burgers van Twenterand.

Delen om te vermenigvuldigen

In Twenterand trachten wij vanuit onze gezamenlijke verantwoordelijkheid heden invulling te geven aan het maken van voorstellen die de burger van Twenterand dient en hen werkelijk ten goede zal komen.

Temeer ook nu de intenties van het zojuist gesloten begrotingsakkoord in Den Haag steeds meer duidelijk worden, de onderhandelaars hebben erg veel moeite gedaan om toch een akkoord te bereiken. Waarbij er naast een erg moeilijke economische periode geen politiek crisis gecreëerd zou worden.

Voor onze fractie is één ding heel duidelijk – de crisis betalen wij allemaal.

Daarom is het een heel belangrijk uitgangspunt voor onze inzet in Twenterand de burgers niet op te zadelen met extra verhogingen en voorstellen die ervoor zullen zorgen dat de voor gemeentelijk nieuw beleid ook nog eens extra moet worden bijgedragen.

Wij willen een brug slaan waarbij de gemeentelijke overheidstaak een dienende taak is en ook in 2014 geen extra offers zal vragen van onze burgers.

Door de maatregelen welke de regering noodzakelijk neemt in Den Haag is het van belang om op lokaal niveau vanuit coöperatief ondernemerschap de problemen en opdrachten het hoofd te bieden.

Algemeen

Zoals aangegeven in het coalitieakkoord is het voor Twenterand en haar inwoners van groot belang dat tot ook in 2014 een aantal belangrijke beslissingen worden genomen. Deze beslissingen moeten worden uitgerold naar onze mening als kaders waarbinnen het college zaken uitvoert. Na de verkiezingen is het zaak dat het dan zittende college direct werk zal maken van voorstellen voor de begroting van 2015 juist vanwege de enorme bezuinigingsopgaaf.

Op de lange termijn moet er duidelijkheid zijn in welke gemeente we samenleven. Delen om te vermenigvuldigen of uitdelen en armer worden of niets delen en niets vermenigvuldigen.

Wij vinden dat het perspectief wat door het college in deze begroting wordt geboden voor het lopende begrotingsjaar goed is ingekleed.

Zeker in het licht van de financiële onzekerheden waarbij wij noemen; de rijksbezuinigingen, teruglopende uitkeringen van het gemeentefonds, de transitie jeugdzorg met haar toegerekende budgetten en tenslotte de gehele decentralisatietrajecten.

Neem daarbij het erg langzame mogelijke herstel van de economie en het heel voorzichtig herstel van de woningmarkt dan is het erg belangrijk dat de gemeente bestendige keuzes als voorwaarde stelt in het belang van de Twenterander.

Daarvoor is het in onze ogen nodig om de eerste stappen op de voorbereiding van een kerntakendiscussie met inbegrip van het instrument doelenbomen binnen de huidige mogelijkheden wel door te zetten en voor te bereiden.

Wij hebben in onze algemene beschouwingen van 2013 aangegeven het wel erg belangrijk te vinden om gefundeerde keuzes en afwegingen te kunnen maken voor de inzet van middelen voor de korte en zeker ook voor de langere termijn. De methodiek waaronder dit het meest zichtbaar zou kunnen worden gemaakt heette in onze beleving een kerntakendiscussie. De uitwerkingen onder regie van het college heet doelenbomen en daarin worden te maken afwegingen helder en transparant en financieel gemaakt. De voleindiging van dat traject is mede omwille van de gevraagde financiële injectie ook door ons op een wat langere baan geschoven (en geenszins van tafel geschoven).

Wij gaan er in deze beschouwing bij stil staan dat de voortdurende argumentatie van de te krappe organisatie door het college ons inziens niet  bij elk voorstel nadrukkelijk hoeft te worden genoemd.

Niet dat dit geen feitelijk juist gegeven zou zijn maar een krappe bezetting zegt nog niet direct dat de bezetting nijpend is of dat  er tekorten zijn waardoor werkzaamheden helemaal niet worden uitgevoerd. Als er zaken zijn die door u niet uitgevoerd kunnen worden dan vinden wij het gerechtvaardigd daarvan op de hoogte gebracht te worden. Het is in onze ogen een EN EN EN verhaal waarbij en kwaliteit/kwantiteit en geld en capaciteit afgewogen mogen worden. Het management van de gemeente Twenterand ziet er voortdurend op toe dat de onder haar verantwoordelijkheid vallende afdelingen en medewerkers goed kunnen blijven functioneren. Dat de benodigde capaciteit aanwezig is en dat de werkzaamheden evenwichtig afgestemd zijn volgens de geldende normen en werkafspraken. Overcapaciteit of lage werkdruk is ook een zaak van het management in samenspraak met de gemeentesecretaris om daarop doeltreffend te anticiperen en plannen te maken waarmee de dynamiek van de organisatie mogelijk zelfs wordt vergroot. Waarbij ook flexibiliteit van inzet van personeel een rol kan spelen.

Financiele situatie Twenterand

Zoals aangegeven door het college in de begroting zullen de rijksinkomsten de komende jaren drastisch afnemen. Het komende begrotingsjaar zullen wij rekening mogen houden met een uitkering van € 28 Mio welke in 1 jaar af gaat nemen met € 1,6 Mio in 2015

Het huidige college zorgt er met deze begroting voor dat het na haar komende college kan beginnen met een sluitende begroting en geeft daarbij ook aan waar de zorgen liggen voor de komende jaren. Met name door fundamentele bezuinigingsoperaties en daarbij gemaakte keuzes van onze huidige regering stevenen wij op lokaal niveau af op enorme begrotingstekorten binnen de meerjarenbegroting. Daar zal op gereageerd moeten worden zoals ook prima vanuit de Twentse samenwerking jeugdtransitie/jeugdwet gebeurd richting het ministerie.

Dat maakt dat er ons inziens maximaal ingezet moet worden op het delen van kennis met het rijk, in de regio, en zeker ook in WT4 verband. Kortom delen van kennis moet ervoor zorgen dat dit leidt tot het vermenigvuldigen van rendementen waardoor de beheersbaarheid van de komende begrotingen een sluitend en haalbaar doel kan worden. De OZB moet geen sluitpost van de begroting zijn maar één van de bronnen van inkomsten die onder regie van de gemeente geheven worden. Ook hondenbelasting als algemeen dekkingsmiddel heeft niet onze voorkeur. Toch zal de gemeente in het geheel haar inkomstenniveau kritisch tegen het licht moeten houden en sturen op stabiliteit.

De gemeente is inderdaad geen betaalautomaat (meer) waar verenigingen, instellingen en burgers voortdurend met goede plannen onder de arm de hand kunnen blijven ophouden en waar vervolgens een som geld in gelegd blijft worden. De gemeente zal steeds vaker moeten afwegen hoe er in een samenwerking gekeken kan worden naar een redelijkheidsclausule waar alle betrokken partijen succesvol binnen kunnen opereren en de basis van het vermenigvuldigen gevonden wordt in het samen delen van:

1. kennis
2. middelen
3. materieel

Grotere investeringen die door de gemeente in voorbereiding zijn zullen door de raad aan een grondige discussie onderworpen moeten worden waarbij we afwegingen zullen moeten maken of de investeringen – nuttig, nodig en noodzakelijk zijn. Realistisch overwegen wat verstandig is voor de gemeenschap en bij voorkeur niet politiek emotioneel!

De bezuinigingsopgaaf is erg groot en hoewel de reservepositie van de gemeente niet erg slecht te noemen is mag dit nooit leiden tot het te gemakkelijk opsouperen van die gereserveerde gelden. Wij willen voorkomen dat er elders binnen de begroting grotere problemen ontstaan. Zeker in het sociaal maatschappelijk domein zal geld beleid dienen te volgen.

Nieuw beleid 2014

Wij zijn van mening dat een begroting realistisch en haalbaar moet worden opgesteld.

Als er PM posten worden opgevoerd dan is daar altijd een onderbouwing voor nodig waarom er geen raming is ingevuld voor die posten. Waarom kunt u voor de invoering van de Participatiewet en Ontwikkelingen WMO en ontwikkelingen Jeugdzorg, RUD geen getal invullen?

Er zijn toch wel cijfers bekend van o.a. het rijk waarop begroot zou kunnen worden. Het gevaar dat de PM posten niet ingevuld worden kunnen ons bij de eindafrekening / de jaarrekening behoorlijke tegenvallers opleveren en dat zien wij wel graag ingevuld.

Als wij kijken naar de uitkomsten van de jaarrekeningen is er de afgelopen jaren telkens een overschot in de ARR geboekt. Dat zijn makkelijke opgaven maar op basis van bovenstaande zien wij een enorme uitdaging op ons afkomen waarvoor wij de ARR niet graag uitgehold zien worden. Hoe kijkt het college hier naar?

Bestuurlijke structuur

Bij de vorming van dit college is ervoor gekozen om de wethouders in een model te laten functioneren waarbij ze partijloos zijn gemaakt binnen de bestuurlijke structuur.

Dat iedere wethouder ook lid is van een politieke partij laat onverlet dat alle wethouders onder verantwoording van alle coalitiepartijen functioneren.

Wij zien daarvoor graag een aanpassing gemaakt op blz. 12 en dient duidelijk te zijn dat er een model is waar wethouders voor 3,5 FTE zijn ingeboekt (nu lijkt het erop dat er 4 FTE is weggezet). Graag een reactie van het college.

Programma Mens en Maatschappij

Soweco

Wij maken ons grote zorgen over de financiële tekorten welke de gemeenschappelijke regelingen met zich mee kunnen brengen die ernstig nadelig kunnen uitpakken voor de gemeente Twenterand.

Vanwege de intrekking van het besluit om uit te treden uit SOWECO van de gemeenten Rijssen-Holten en Hellendoorn hebben wij een motie voorbereid. De hernieuwde samenwerking dient constructief en met elan te worden voortgezet.

Een groot risico laat u bestaan door te melden dat het tekort voor Larcom in 2013 begroot is op € 390 K maar dat u nog gesprekken dient te voeren voor 2014 maar ook dat het tekort groter wordt. Waar moet rekening mee gehouden worden in 2014? Toch een gat in deze begroting?

Schulphulpverlening

Wij zien als gevolg van de verslechterende economische omstandigheden een aantal negatieve ontwikkelingen plaatsvinden in onze gemeente. De werkloosheid blijft stijgen, Er komen steeds meer gezinnen in financiële problemen, ook buiten hun schuld om. Via de instelling van een hulpfonds is er een ultiem vangnet gevormd in Twenterand voor iedere burger waarop een beroep gedaan kan worden. Kerken vangen veel meer op dan voorheen en delen meer onder haar leden uit dan voorheen. Manna deelt vele voedselpakketten uit – ook in samenwerking met stichting BOOT. Wij werken als fractie vanuit het principe dat wij onze naaste helpen en ondersteuning bieden waar mogelijk binnen verantwoorde financiële kaders. Erkend moet worden dat er wel degelijk een probleem in Twenterand is, dat niet wordt gezien (is stille hulp) omdat kerken hierin nog steeds een grote rol spelen. Er is geen enkele reden voor ons om hier te bezuinigen op de instelling van het Hulpfonds – er gebeurd achter de schermen erg veel en de gemeente mag dankbaar zijn voor de initiatieven die belangenloos achter de schermen worden ontplooid

Beleidsgestuurde ContractFinanciering (BCF)

Dit instrument wordt momenteel ingezet ten behoeve van welzijnsinstellingen. Het instrument BCF kan toegepast worden op meer instellingen op het gebied van onder meer welzijn, zorg en cultuur. Voor onze fractie stond al langer vast dat o.a.. effectieve jeugdondersteuning en programma’s die jeugd van de straat halen ondersteund moeten worden. De algemene rekenkamer heeft in haar rapportage duidelijk gemaakt dat er een omslag nodig is om de doelstellingen werkelijk te halen. Onze fractie heeft met specifiek gestelde duidelijke SMART doelstellingen wel vertrouwen in een goede inpassing van dit instrument waarbij onze uiteindelijke financiële doelstelling is om te kunnen bezuinigen op de inzet van middelen. Zoals ook verwoord in het coalitieprogramma. Hier geldt ook weer door te delen moet er vermenigvuldigd kunnen worden.

Sport

Deze sector ontvangt van de gemeente jaarlijks een enorm bedrag. Juist hier is naar onze mening te bereiken dat er door gemeenschappelijke inspanningen te leveren, minder geld naar de verenigingen hoeft te vloeien in de nabije toekomst. Slim en gezamenlijk opereren onder regie van een overkoepelde directievoering zullen ontegenzeggelijk resultaat opleveren. De gemeente en overkoepelende directievoering maken in samenwerking met het platform plannen om de effectiviteit te vergroten en niet altijd een eerste beroep te doen op capaciteit in eigen woonkern. Twenterand is het grotere geheel van de individuele kern en daar moeten wij keuzes in maken om levensbestendig te blijven. De samenwerking met vertegenwoordigers in het sportplatform zullen verdiept moeten worden en gericht moeten zijn op delen van kennis en vermenigvuldigen van resultaten.

Cultuur

De combinatiefunctionarissen (sport/cultuur) zullen tot en met augustus 2014 door de gemeente in de begroting opgenomen zijn. De invulling door derden vinden wij een prima uitgangspunt voor de komende jaren

Programma Ruimte en Economie

Afval

Een verdere optimalisering van dit beleid wat kostenefficiency betreft vinden wij erg belangrijk naast een goed systeem waarbinnen hoge rendementen voor mens en milieu worden bereikt. Daarnaast juichen wij een optimalisatie toe waarbinnen afval als grondstof kan worden beschouwd. Een eerste aanzet voor een veranderende structuur is vormgegeven onder de noemer omgekeerd inzamelen.

Openbaar groen

In de afgelopen periode is bezuinigd op het openbaar groen. Het zou goed zijn om de effecten van de uitvoering die tot op heden zijn doorgevoerd te meten en effectief te maken. Is het mogelijk om inzichten te geven van de effecten? Niet overal heeft de maatregel een verbeterde kwaliteit opgeleverd en zal er een vinger aan de pols gehouden moeten worden om de openbare ruimte een blijvend passende uitstraling te laten houden. Ook de geadopteerde rotondes moeten een verplichte ondergrens van uitstraling meekrijgen. Enkel als reclameobject met een bordje is nooit de bedoeling van adoptie geweest. Wat gaat u daaraan doen?

Wegen onderhoud / trottoirs

Ook op dit onderdeel is de afgelopen periodes flink bezuinigd. Het gevolg is dat er sprake was van achterstallig onderhoud en gevaarlijke situaties. Het college heeft in onze ogen een aantal knelpunten erg kordaat opgepakt en binnen korte tijd een uitvoeringsprogramma gemaakt waar wij volledig achterstaan. De zorgvuldigheid waar het college tracht met weinig middelen een vorm te ontwikkelen waar de gemeenschap baat bij heeft vinden wij lovenswaardig en past in het principe delen om te vermenigvuldigen.

Alternatieve energiebronnen

Duurzaamheid en een vergaande ontwikkeling zijn in onze ogen een belangrijk uitgangspunt. Wij vinden het belangrijk dat onze gemeente ook een grote steen bijdraagt aan duurzame energie – opwekking. In onze ogen zijn wind en zonenergetische maatregelen nodig en nuttig om als goede rentmeesters een positief effect te leveren aan onze samenleving. Beleidsmatige keuzes vanuit het gemeentehuis om duurzaam gelabelde producten voor nieuwbouw en renovatie toe te laten passen dient een belangrijk onderdeel van beleid uit te maken. Het huidige college zet positieve stappen op de duurzaamheidsagenda en ontwikkelt positieve ideeën de vervolgstap is werkelijk tonen van initiatieven.

Grootschalige windenergieparken worden in onze gemeente als niet passend gekwalificeerd, maar op innovatieve wijze kan windenergie in welke vorm dan ook wel een verbeterde kwaliteit opleveren. Op deze wijze willen wij trachten om, in combinatie met andere duurzame energie – opwekking, 20% van het energieverbruik duurzaam opgewekt te hebben in 2020.

Omdat de gemeente een voorbeeldfunctie dient te vervullen en daadwerkelijk initiatieven moet laten zien aan de burger willen wij u middels een motie opdragen om zonnepanelen voor eigen gebruik openbare gebouwen op het gemeentehuis te plaatsen en een nader onderzoek te doen naar plaatsing van velden met zonnepanelen op braakliggende terreinen en kavels die in eigendom zijn van de gemeente en voor langere termijn niet benut gaan worden.

Programma Burger, Bestuur en Middelen

Middelen

Wij hebben reeds eerder melding gemaakt van de huidige financiële omstandigheden waarin onze gemeente verkeerd.

Onze fractie heeft tijdens de vorming van dit college al aangegeven dat in een volgend college rekening gehouden dient te worden met een formatie van 3 FTE wethouders.

WT – 4

Het WT 4 samenwerkingsverband is in haar basis een prima platform om kennis en capaciteit te delen. Wij vinden dit belangrijk vanuit de motivatie van kostenreductie. Ons is bekend dat deze uitwisseling met de nodige inhuurkosten gepaard gaat en dat de tariefstellingen voor de WT4 gemeenten op kostprijs niveau zijn.

Daarom is een motie door ons gesteund waarin wij dit college taakstellend opdragen om nu in haar begroting / jaarrekening te verwachten dat er een doelstelling gehaald moet kunnen worden die positief ingeboekt kan worden en daarmee mogelijke tekorten worden genivelleerd.

Gerjan Smelt fractievoorzitter

In de media

"Begroting 'op koers' - Wij ook!" - DeltaFM