De ChristenUnie had geen behoefte om het ondernemingsplan als zodanig te beoordelen. Daar zijn als politiek niet voor geëquipeerd. Bovendien hebben we daar een fondsbeheerder Oost.nl voor en een apart investering comité met mensen die deskundig zijn. Dat is tot vandaag onze lijn bij alle ruis die is ontstaan rond de investering in LithiumWerks.

Evaluatie
Naar aanleiding van alle commotie is er inmiddels een evaluatierapport gemaakt door ECORYS. Dat rapport komt met een aantal aanbevelingen voor de toekomst mocht er zich opnieuw een vraag voordoen om af te wijken van het bestaande reglement. De aanbevelingen zijn prima, maar gaan over een buitengewone situatie, waarbij wordt afgeweken van het reglement. Zolang het Innovatiefonds bestaat was dit de eerste keer. Dat geeft ook een zekere betrekkelijkheid van de aanbevelingen weer. Ze gaan over uitzonderingen. De belangrijkste aanbeveling voor de toekomst met betrekking tot het Innovatiefonds Overijssel staat wat de ChristenUnie betreft in het evaluatie rapport. Voor de ChristenUnie luidt die aanbeveling: Een afwijking van het reglement van het investeringsfonds moet een absolute uitzondering blijven.  Als er regelmatig van het reglement moet worden afgeweken, is er een gesprek over nieuwe kaders nodig.

Lessen
In september hebben we als fractie in de Staten duidelijk gemaakt wat voor ons de discussieruimte was. Niet de beoordeling van het ondernemingsplan, zoals verschillende partijen wensen, maar de bereidheid om deze investering buiten het bestaande kader mogelijk te maken in het belang van Twente. De aanbevelingen overziend zeggen we: prima, de lessen voor GS nemen we over en we zien graag een uitwerking tegemoet. De aanbevelingen maken duidelijk dat scherp zijn op rollen en zorgvuldigheid in het besluitvormingsproces waardevol is. Dat thema behoeft iedere keer opnieuw aandacht.

Attitude
Overigens verwacht de ChristenUnie dan meer van de attitude in plaats van van meer regels. Wij stellen ook vast dat in de Lithium kwestie met de attitude van gedeputeerde Van Hijum niks mis was. Hij ijvert voor een sterk Overijssel, door investeerders aan de regio te binden, werkgelegenheid te bevorderen. In die ijver moet je scherp blijven op je rol. Als de aanbevelingen uit het evaluatierapport daarbij behulpzaam kunnen zijn is dat uitstekend.

In termen van politieke verantwoordelijkheid heeft GS c.q. gedeputeerde Van Hijum gedaan wat hij moest doen. Hij heeft een voorstel voorgelegd van PS om af te wijken van de kaders. Dat kon op punten misschien scherper, maar let wel die constatering valt slechts te doen met de wijsheid van de terugblik. In elk geval heeft GS de positie van de Provinciale Staten helder neergezet. Er gaat geen cent naar LithiumWerks als PS niet de toestemming geeft om af te wijken van het investeringsreglement.  Het evaluatierapport en de brief van Oost.nl zijn voor de fractie van de ChristenUnie voldoende om vertrouwen in de politiek-verantwoordelijke gedeputeerde uit te spreken.

Kritische noot
Een kritische noot is er wel naar Oost.nl als fondsbeheerder. Is uw politieke antenne voldoende ontwikkeld? Het is bij Oost.nl in september bekend dat er besluitvorming in PS nodig is om af te wijken. Desalniettemin wordt alvast de 2,5 miljoen voorgefinancierd. Dat oogt niet chique. Het zorgt voor het beeld: het doet er niet toe wat PS vindt! De ChristenUnie vindt dat GS het gesprek daarover met Oost.nl moet voeren. Hoe groot ook het belang: in een democratisch besluitvormingsproces over publieke middelen is zuiverheid van evident belang. Dat belang heeft bij Oost.nl te weinig voor ogen gehad.

Niet chique
Als de staten hadden besloten niet af te wijken van het reglement, was de investering kennelijk ook doorgegaan. In dat geval had Oost.nl zelf meer moeten investeren. Dat is niet chique!  En let op. Als de ChristenUnie niet chique zegt, betekent dat voor ons eens en niet weer!  De ChristenUnie had ook graag een eigenstandige verklaring van de het Investeringscomité gezien. Dat had de positie van Oost.nl sterker gemaakt.

Betrouwbaar
De ChristenUnie hecht zeer aan integer en betrouwbaar bestuur. We zien graag dat GS deze kritische noten ter sprake brengt bij de aandeelhouders, de RvC en de directeur. We horen graag expliciet terug wat de opbrengst van gesprek is? Wil het college dat toezeggen? Daarmee is de zaak wat ons betreft af. Het proces rond de lening aan LithiumWerks is nog niet rond. Zodra dat beeld compleet is worden we graag geïnformeerd. Gelet op het proces tot nu toe zijn we van mening dat de Staten daar recht op hebben.