Een aantal feiten:

• De hulpbronnen van de aarde worden in een hoog tempo aangesproken. Daar profiteren in hoofdzaak de rijkere landen van.
• We produceren veel afval, we hebben een wergwerpcultuur. Onze aarde lijkt steeds meer een opslagplaats te worden van vuilnis, denk aan de plastic soep, asbest en kernafval.
• Schone lucht (fijnstof) en water zijn steeds minder van kwaliteit. We hebben veel en kostbare filtreeropties, maar die lossen de oorzaak niet op, maar wrijven in de vlek.
• In alles is een grens aan de groei, Niets kan groeien als het niet de rust, de tijd krijgt om te regenereren Het natuurlijk ritme van dag en nacht, van seizoen en werkweek en weekenden schijnt ons niet te deren, maar eens keert de wal het schip.

Het gaat in essentie om een drietal aspecten. Ik en de ander, nu of later, materieel of immaterieel.

Ik en de ander.

De globalisering heeft ons dicht bij elkaar gebracht. Er is een competitie gaande op bezit. Wij bezitten niet meer bezit, maar het bezit ons. We kunnen het elders en vaak ver weg goedkoop verkrijgen, maar het heeft altijd een prijs. Dusdanig dat het leidt tot slavernij achtige vormen, net genoeg om te eten en niet dood van te gaan, vervuiling ter plaatse, corruptie, kinderarbeid etc. Het truitje, broek of de jurk die wij in het westen dragen is in al haar schoonheid soms of vaak een toonbeeld van armoede, ziekte, werkdruk, grove inkomensongelijkheid. De prijs is betaald.

Nu of later.

De toekomst is niet te voorspellen hoe ook wetenschappelijk modellen daar genoeg aanleiding toe geven. Ze is echter ook niet te ontkennen, want dan wordt het iets van trial en error. Resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst, zeker niet als we weten dat de ridders uit het verleden geen vliegtuigen, auto’s, megastallen en kolencentrales kenden. Zij leefden dichter bij de natuur dan wij. Er zijn genoeg alternatieven voor de toekomst. Noodzaak of niet. De volgende generatie, hoe naïef je dat ook kunt betitelen, heeft de toon gezet. Dat kun je willen ontkennen, net als eertijds in de provo tijd, maar de slinger van de klok gaat  die kant op. In plaats van dat je achter de trein aan gesleept wordt kun je beter mee in de cabine zitten, om te kijken hoe we vaart kunnen maken. Later is geen nu en geen vroeger. Later is waar willen we als samenleving SAMEN naar toe, ik met de ander. Dat vraagt om communicatie, tweezijdig. Met eenzijdig gebrul roep je wel de aandacht op, maar je blijft onverstaanbaar, niet grijpbaar, overschreeuwend. Voorkomen is beter dan genezen en in die laatste fase zitten we met een arde die koorts heeft.

Materieel of immaterieel.

Er is meer tussen hemel en aarde dan produceren, geld verdienen of opmaken. Het menselijk geluk en welzijn mag er dan wel afhankelijk van lijken, maar in the end is dat het niet want het is onverzadigbaar en zal uiteindelijk je psychische en fysieke gezondheid schaden. Zonder er een maat aan te geven weten we allemaal dat een balans in het leven ons volhoudbaar en veerkrachtig maakt. Eerder heeft de Provinciale Staten al een motie aangenomen dat voorstellen niet alleen op financiële basis getoetst gaan worden, maar ook op duurzaamheid. Het zal door de opstart na de verkiezingen komen dat daar we daar nog maar weinig aandacht aan hebben kunnen besteden. De ChristenUnie roept Gedeputeerde Staten op daarin klare taal te spreken, de discussie te verbreden.  Wij adviseren daarvoor de 7 karakteristieken van een circulaire economie te gebruiken, zoals geschetst door Gladek en anderen. Ik daag de gedeputeerde(n) uit daar eens met elkaar of met de staten een werkconferentie over te houden.

Tot slot.
Wij zijn blij met een landelijk klimaatakkoord. Dat zegt iets over dat in meerderheid de goede kant op wordt gekeken, hoe de accentverschillen er ook zijn. Wij ondersteunen het akkoord in de volle breedte. Natuurlijk zal niet altijd alles blijken te lukken, maar als je jezelf geen doel stelt, kom je terecht waar de loop der tijd je naar toe brengt; de onbekende bestemming.

Haalbaar en betaalbaar?

Hoewel de meesten daar bij het uitspreken zuinig bij kijken zien wij dit als een uitdaging. Als je er van overtuigd bent dat de huidige situatie niet meer haalbaar en betaalbaar zal zijn en dan niet alleen in financiële zin, zoek je naar waarden die de totale samenleving, de kwaliteit van leven naar een hoger, nog beter niveau dan nu brengt. Laten we luisteren naar elkaar, naar de aarde.  

De aarde is geen mijnput, afvalberg of stookplaats zonder grenzen. Op deze aarde willen we genieten. Daarbij is genoeg: genoeg , maar dan wel voor iedereen. Het gaat daarbij om vraagstukken van vrede en gerechtigheid die blijven terugkomen zolang we vandaag vasthouden aan wat WIJ in onze eigen luxe cultuur bezitten. Daarbij herhalen de vragen zich van het delen tussen ik en de ander, voor nu en voor later en gaat het om meer dan geld en economie alleen?

Sybren Stelpstra, woordvoerder Milieu & Energie