Allereerst zeggen wij u dank voor het aanbieden van deze  “sluitende” begroting!

Een nieuw college en een begroting in een geheel nieuw jasje, een geheel nieuwe opmaak.

Waar jarenlang de wens geuit is door de politiek om inzicht te krijgen in de uitgaven die wettelijk en niet wettelijk zijn heeft u aan die wens gehoor gegeven door de eerste begroting inclusief doelenbomen te presenteren. In de basis zijn wij hier zeer content mee. De verdere fine-tuning zal verder gestalte moeten krijgen, zoals het oa. vermelden van de saldo’s onder de doelenbomen financieel – kloppende en herleidbare bedragen onder de doelen en de inbedding in de organisatie.

Deze begroting kent een dichtraming op basis van 2,5 % OZB dekking en een aantal forse bezuinigingsvoorstellen waar de raad haar oordeel over zal geven. In deze algemene beschouwingen zal de ChristenUnie aangeven waar zij haar prioriteiten wenst te leggen en waar keuze gewaardeerd kunnen worden en waar niet.  We zeggen het college en betrokken ambtenaren veel dank voor deze begroting, de super vernieuwende lay-out en ook nog eens een duidelijk leesbaar geheel. Het is een begroting die tot stand is gekomen zonder de bijdragen uit de kadernota en zonder inzichten vanuit doelenbomen vooraf maar wel aan de hand van het bestuursakkoord.

Hoewel er geen kaderstelling voor de begroting heeft plaatsgevonden is er door het college gewerkt aan deze begroting. De eerlijkheid gebied te zeggen dat wij ten tijde van de uitwerkingen van het bestuursakkoord niet beschikten over cijfers die meegenomen konden worden in het beleid wat de coalitiepartners samen wensen uit te voeren.

Voor onze fractie staat een intensieve samenwerking met alle collega’s in de raad voorop. Goede voorstellen verdienen het om serieus beoordeelt te worden op kwaliteit en inhoud ten behoeve van onze burgers in Twenterand.

De vraag die zich oproept is of de voorgestelde bezuinigingen van het college door de raad geaccepteerd worden of niet. Wij hebben moeite met de bezuinigingen van 10 % op alle subsidie ontvangende instellingen. Wij vinden dat in redelijkheid op korte termijn afspraken gemaakt moeten worden waar een “ zachte landing” wordt voorbereid en besproken met als doel de subsidie bijdrage substantieel te  verlagen in 2016 e.v.  Naast deze uitdagende vraag zijn er ook behoeften waardoor extra middelen gegenereerd moeten worden. Tevens zijn de decentralisaties inclusief haar bezuinigingen voor de gemeente een extra uitdaging op een wankele financiële basis. Wij hebben het jaar 2015 nodig om de effecten te meten en de resultaten op de voet te volgen. De begroting die voor 2015 wordt opgemaakt heeft mede hierdoor aannames in zich waarover geen absolute zekerheden zijn. In de ogen van onze fractie was het wellicht een oplossing geweest om juist een begroting in te dienen die op thema’s geen absolute dichtraming kent. Binnen de WMO was het voor ons acceptabel om deze in de begroting 2015 met een vraagteken dan wel PM posten aan te bieden. NA 2015 heeft u zekerheid en trends die meegenomen kunnen worden in de kadernota 2016 begroting 2016

De ChristenUnie maakt wederom onderdeel uit van de coalitie, daar zijn wij dankbaar voor. Maar schept ook bestuurlijke verplichtingen. Juist nu in tijden van krapte en schaarste is het moeilijk om alle eindjes aan elkaar te knopen. Er worden keuzes gevraagd om de burgers van Twenterand te dienen en te blijven zorgen voor een gezond “ leefklimaat”  in onze prachtige gemeente.

De ChristenUnie stelt vast dat de huidige samenwerking binnen het college goed functioneert en heeft er vertrouwen in samen met onze coalitiepartners en de oppositiepartijen tot passende maatregelen te komen.

Met het behandelen van deze begroting hebben wij allereerst zelf gezocht naar onderdelen waarop de begroting aangepast moet worden.

Door maatregelen welke de regering noodzakelijkerwijs neemt in Den Haag is het van belang om op lokaal niveau vanuit coöperatief ondernemerschap de problemen en opdrachten het hoofd te bieden. Wij pleiten voor  een coöperatieve samenleving en hopen dat Twenterand daarin de komende jaren fors zal investeren.

“ De Coöperatiemaatschappij is een tussenweg tussen de verzorgingsstaat en de participatiesamenleving, waarin overheid en samenleving elkaar aanvullen. Decennia lang zijn alle kaarten op de staat gezet, daarna moest de markt het gaan doen. En nu is het de samenleving, het is een en al jubel en lof voor wat die samenleving allemaal kan. Vanuit het christelijk sociale denken is dat mooi, maar we moeten oppassen dat de samenleving nu tegenover de overheid wordt geplaatst. Het is niet of, of maar, maar samen,”

De titel van het bestuursakkoord gaat uit van deze basis : Samen Zorgen en Samen Werken

Het Keyword is : Samen

Onze big points voor mogelijke aanpassing van deze begroting zijn te vinden in de volgende onderdelen wat ons betreft ;

• Afvaltarieven – niet doorvoeren van fase 2 – er volgt een nieuw voorstel
• Sporttarieven – € 25 000
• 10 % korting op subsidies
• FTE uitbreiding team handhaving
• Combinatiefunctionarissen overhevelen naar de sport incl bezuiniging €  25.000
• Cultuurmakelaar wegbezuinigen € 15.000
• Taakstellend WT 4 samenwerking € 50.000 inboeken
• Ambities zaakgericht werken verlagen met  € 100.000 (*blz 5 begroting)
• BCF contracten / offertes taakstellend scherper inkopen ( doelstelling € 50.000 )
• OZB verhoging 2015 inflatiecorrectie – Kadernota 2016 OZB verhoging vooraf met raad bespreken aan de hand van concrete voorstellen
• De gemeentesecretaris/directie van de organisatie herdefinieert de organisatie en gaat voor de kadernota 2016 bezuinigingsmogelijkheden voorstellen. De raad kan een taakstellende bezuiniging opleggen
• Financiële besparingen vinden door initiatieven van onderop te steunen voordat duurdere zorg wordt ingekocht.

Algemeen

Zoals aangegeven in het bestuursakkoord is het voor Twenterand en haar inwoners van groot belang dat ook in 2015 een aantal belangrijke beslissingen worden genomen. Deze beslissingen moeten worden uitgerold naar onze mening als kaders waarbinnen het college zaken uitvoert.

Op de lange termijn moet er duidelijkheid zijn in welke gemeente we samenleven.

Wij vinden dat het perspectief wat door het college in deze begroting wordt geboden voor het lopende begrotingsjaar goed en kritisch bekeken moet worden.

Wij hebben als fractie op vele vragen antwoorden gekregen, waarvoor dank. Er zijn nog aanvullende vragen gesteld welke nog niet beantwoord zijn, daar komen wij mogelijk in 2^e termijn op terug.

Financiele situatie Twenterand

Zoals aangegeven door het college in de begroting zullen de rijksinkomsten de komende jaren drastisch afnemen.

Vooral door fundamentele bezuinigingsoperaties en daarbij gemaakte keuzes van onze huidige regering stevenen wij op lokaal niveau af op enorme begrotingstekorten binnen de meerjarenbegroting. Daar zal op gereageerd moeten worden richting de ministeries. Een overheid welke in Den Haag mooi weer speelt met hoeraatjes, economische groei koopkrachtverbetering een aantrekkende woningmarkt maar vervolgens de kleinste overheid steeds verder uitknijpt door fors lagere rijksmiddelen door te geven passend bij het overgehevelde takenpakket, is in de ogen van de ChristenUnie niet eerlijk naar haar landsburgers.

Wij zijn daar uiterst kritisch over en vragen ons college om toe te zeggen om de begrotingsnood op onderdelen vanuit de 3 D’s proactief bij de minister onder de aandacht te brengen.

Uit onze vorige algemene beschouwingen nemen wij het onderstaande toch weer op;

“De gemeente is inderdaad geen betaalautomaat (meer) waar verenigingen, instellingen en burgers voortdurend met goede plannen onder de arm de hand kunnen blijven ophouden en waar vervolgens een som geld in gelegd blijft worden. De gemeente zal steeds vaker moeten afwegen hoe er in een samenwerking gekeken kan worden naar een redelijkheidsclausule waar alle betrokken partijen succesvol binnen kunnen opereren en de basis van het vermenigvuldigen gevonden wordt in het samen delen van:

a. kennis

b. middelen

c. materieel."

Grotere investeringen die door de gemeente in voorbereiding zijn zullen door de raad aan een grondige discussie onderworpen moeten worden waarbij we afwegingen zullen moeten maken of de investeringen – nuttig, nodig en noodzakelijk zijn. Realistisch overwegen wat verstandig is voor de gemeenschap en bij voorkeur niet politiek emotioneel!

De bezuinigingsopgaaf is erg groot en hoewel de reservepositie van de gemeente niet erg slecht te noemen is mag dit nooit leiden tot het te gemakkelijk opsouperen van die gereserveerde gelden. Wij willen voorkomen dat er elders binnen de begroting grotere problemen ontstaan. Zeker in het sociaal maatschappelijk domein zal geld beleid dienen te volgen, waarvoor veel geld nodig is.

Nieuw beleid 2015

Zoals reeds aangekondigd in het bestuursakkoord, is er nauwelijks ruimte voor het ontwikkelen van nieuw beleid. Naar onze mening moet je nooit zeggen dat er geen nieuw beleid komt of matig komt. Dat is jezelf een beetje voor de gek houden. Alle veranderingen zijn aan vernieuwingen onderhevig en daardoor ook weleens noodzakelijk daarvoor nieuw beleid te maken.

Juist vanwege de financiële krapte is nieuw beleid mogelijk in nauw overleg met de raad en zal dekking niet automatisch gevonden worden door de OZB dan maar te verhogen, wij staan open voor een heldere discussie in 2016 en verwachten concrete voorstellen van het college.

In overeenstemming met ook onze toezegging aan de sportverenigingen vinden wij de structurele dekking van  € 30.000  akkoord en passend binnen de gemaakte afspraken. (belofte maakt schuld !)  De raad eiste van het vorige college al een spoedige oplossing voor de knelpunten. Dat dit college nu al in de afrondende fase van die uitwerkingen is gekomen vinden wij in overeenstemming met onze politieke toezeggingen.

Bovendien wil de ChristenUnie nu graag tot snelle voortgang komen en besluiten nemen over de multifunctionele sportaccommodatie in Vriezenveen.

Zaalcapaciteit vergroting en privatiseringskansen en vrijheid sponsoren te vinden voor de binnensport zijn voor onze fractie realistische doelstellingen.

Tevens geeft het college uitdrukking aan het verbeteren van onze digitale dienstverleningen.

Voor nieuw beleid vraagt u toestemming voor de aanstelling van een informatiemanager en een digitaal pakket om de basisregistratie op goed niveau te kunnen administreren waardoor de medewerkers ruimte krijgen deze administratie efficiënt en doelmatig uit te kunnen voeren. De toelichting die wij hierop gekregen hebben zijn overtuigend geweest en daarmee onze instemming.

In onze big pointes staan dat wij mogelijk een temporisering voorstaan.

Nog niet in de begroting opgenomen door het college is nieuw beleid voor het structureel aanstellen van extra formatie voor het team handhaving.

Nadat wij kennis hebben genomen tijdens de raadsinfo welke formatie uw team nodig is om aan de wens van de raad en uw absolute verplichtingen binnen de RUD te voldoen, is de ChristenUnie geschrokken van de FTE vraag van 3,2 FTE. Wij vragen ons af college of wij  die formatie voorlopig eerst met 1 of onder goede argumentatie maximaal 2 FTE kunnen verhogen en daarmee aan de oproep vanuit de gehele raad gedaan, strakker handhaven, gelijke monniken gelijke kappen ook voldaan kan worden. Duidelijk moet in onze ogen zijn dat deze raad waarde hecht aan een verbetering van de uitvoering en de snelheid waarop gehandhaafd kan worden.

Begraafplaatsen

Het ligt in de planning om twee nieuwe gebouwen op de begraafplaats in Westerhaar te bouwen. Wij hebben hierover vragen gesteld en antwoord gekregen. Wij roepen het college dan ook op deze door de BOVO uit te laten voeren. Hierdoor snijdt het mes aan twee kanten: de gebouwen kunnen vanzelfsprekend tegen een lagere kostprijs gebouwd worden, en de BOVO leerlingen hebben werk, de opleiding genereert inkomsten. Daardoor is een verhoging op de tarieven begravingen van 5 % mogelijk te verlagen !

Ten aanzien van de aangekondigde bezuiniging op de begraafplaatsen kan de oorzaak zijn dat de kosten oplopen als gevolg van het feit dat de grond voor woningbouw niet verkocht is ? Het college heeft zich hier wel voor ingespannen maar het is nog niet gelukt. Is het ook mogelijk dat er iets meer water bij de wijn wordt gedaan, we zullen dan niet de hoofdprijs krijgen, maar met een lagere prijs worden de tekorten ook behoorlijk opgelost. Hoe zit het schommel effect? Het was bekend dat we eerst rode cijfers kregen maar naar verloop van tijd in de groene cijfers belanden. Uw antwoord zien wij graag tegemoet.

Sporttarieven

De sport wordt op basis van deze begroting aan twee kanten aangepakt zowel door de tarieven te verhogen evenals door een korting van 10% op de subsidies. Gehoord hebbende  de inbreng tijdens de hoorzitting achten wij het noodzakelijk hierop een wijzigingsvoorstel voor de begroting in te dienen en het college aan te sporen het komend jaar in gesprek te gaan met oa het sportplatform hoe realistische bezuinigingsdoelstellingen in gezamenlijkheid behaald kunnen worden.

Een aspect wat wij willen inbrengen voor discussie het volgende: Kunnen de sportvereniging de taken van combinatiefunctionarissen volledig overnemen? De middelen die wij nu inzetten voor de combinatiefunctionaris kunnen naar de verenigingen overgeheveld worden. Al eerder in de raad van Twenterand zijn er fracties geweest die met ons hiervoor gepleit hebben, de verenigingen kunnen nog meer zelf doen vanuit het domein WMO sport en bewegen zijn er ook mogelijkheden taakstellend zaken over te hevelen die qua uitvoering nu elders ondergebracht zijn zoals bij stichting ZorgSaam. Bezien vanuit een coöperatieve inzet moet het toch mogelijk zijn college hier tot een win win situatie te komen waarbij het college vanuit de doelenbomen Sport en gezondheidszorg en Jeugd om de doelstellingen die er in al deze doelenbomen gemeenschappelijk zijn te bundelen.

Ook adviseren wij sport te linken met armoedebeleid: het jeugdsportfonds verhoogt al het aantal leden. Daarnaast schoolzwemmen. Sport/zwemkaarten tegen gereduceerd tarief om bewegen te stimuleren onder volwassenen die minder inkomen (bijvoorbeeld ouderen) te besteden hebben.

Wij hebben ons nogal verbaasd over sommige bijdragen tijdens de hoorzitting aangaande de sport:

• Sommige sportverenigingen betalen reiskostenvergoeding aan haar leden maar hebben moeite met een opgelegde bezuiniging van 10 %
• Selectieteams hebben een preferente positie binnen “ de”  vereniging – zowel qua zaalinvulling, trainingsuren en capaciteit evenals ook extra financiële ondersteuning van de vereniging
• Er zijn verenigingen die serieus openstaan voor privatisering – echter hinder ondervinden van regelgeving
• Delen van zaalcapaciteit in Twenterand is lastig en ligt gevoelig, men wil in de eigen kern kunnen sporten
• Verenigingen met een hoog ambitieniveau vragen een hogere inzet/bijdrage van gemeenschappelijke middelen
• Er moet in 2016 een discussie gevoerd worden over alle tariefstellingen, de zaalhuur, de veldenhuur en de contributiegelden van alle Twenterandse sportverenigingen – dit geldt de binnen en buitensport

Regiotaxi

Wij stoppen met de regiotaxi in 2016. In 2015 kan vanwege de contracten deze bezuiniging nog niet ingaan en wordt de bezuiniging betaald uit de reserve. De regiotaxi levert onvoldoende effecten op ten aanzien van de doelstelling welke ooit bij de invoering zijn beoogd.  Het inbouwen van een bedrag om het gebruik van de taxi voor “ schrijnende” gevallen mogelijk te maken kunnen wij steunen.  Helemaal wegbezuinigen van de voorziening heeft niet onze voorkeur. Wellicht kan dit in het minimabeleid opgenomen kan worden als voorziening.

Risico’s

Risico’s zijn er rondom de bezuinigingen op de toegang WWB. Door extra 2 fte’s in te zetten (kosten € 100.000) dit moet een besparing van € 200.000 opleveren. Maar als het aantal bijstandsgerechtigden sterker toeneemt, wordt de besparing minder. Ook de schuldhulpverlening en het leerlingenvervoer zijn onzekere factoren, die geen zekere bezuiniging opleveren. Als het aantal mensen toeneemt dat een beroep moet doen op gemeenschappelijke ondersteuning neemt de FTE capaciteit toe. De netto opbrengst moet de moeite waard zijn. Anders is ons devies – delen om te vermenigvuldigen!

WSW wet sociale werkvoorziening

Hoe gaat het met de herstructurering rondom Soweco, ligt deze nog op koers. Kan de herstructurering ook een stuk van de daling van de rijksbijdrage opvangen.  De berichtgeving vanuit het ministerie is niet echt hoopgevend en wij achten een reactie op de stellingname en becijferingen vanuit Twenterand raadzaam, de minister heeft haar uitgangswaarde kenbaar gemaakt in haar brief en wij vinden het van belang dat u daarop reageert.

Actualisatie bedrijventerreinenvisie

Hoe zit het met de aanleg en uitrol van “glasvezel”  op de bedrijfsterreinen. Om aantrekkelijke bedrijfsterreinen te kunnen bieden is het een absolute pré voor onze gemeente dat hier zeker ook glasvezel ligt. Voor alle bedrijfsterreinen vindt de ChristenUnie moeten dezelfde condities gelden.

BCF

Wij lezen niets concreets hoe het met de BCF instellingen gaat behalve dan van de bibliotheek  die heeft netjes een jaarverslag ingediend.  College wij vragen ons af in hoeverre wij met behoud van de doelstelling om in de 4 kernen een vorm van bibliotheek te behouden er toch bezuinigingen kunnen worden behaald op deze voorziening.  Wij zien, ondanks  de wensen van de raad, nog weinig van de nieuwe vormen van de digitale bibliotheek en een digitaal uitleensysteem.  Over een vorm van volledig digitale boeken uitleen wordt niets  genoemd noch gezegd.  Wij zouden ons zomaar kunnen voorstellen dat onze bibliotheken binnenkort met een boeken uitleen APP naar de “ markt”  komen en daarmee investeren om vervolgens effectiviteitswinst te boeken.  Een andere oplossing is om ook de M2 per vestiging kritisch onder de loep te nemen en af te bouwen. Partners te zoeken die huur meebetalen in de panden.

Van het peuterspeelzaalwerk, het welzijnswerk en maatschappelijk werk missen wij de evaluatiecijfers en kunnen daarover ook niets concreets zeggen. Wel is het opvallend dat deze cijfers ontbreken, terwijl wij met BCF juist hadden afgesproken om jaarlijks met elkaar hierover in gesprek te gaan. Niet alleen over de cijfers, maar ook juist over het verhaal. In de hoorzitting is door alle insprekers die onder BCF vallen gesproken over de hoge huurkosten die drukken op de subsidie die ter beschikking wordt gesteld. Wij willen graag dat deze verplichte uitgaven meegenomen worden in de gesprekken en evaluaties om reële verwachtingen te kunnen hebben van elkaar en ook het vertrouwen daarin te behouden.

Afvaltarieven

Gezien het terugtrekken van uw voorstel aangaande een verdere doorvoering binnen fase 2 van het afvalbeleid heeft onze fractie aandacht gevraagd voor de effecten op de tariefstellingen. In deze begroting is rekening gehouden met een uitwerking van fase 2 volledig. U heeft het voorstel teruggenomen met als doel een ander voorstel te doen.

Wij pleiten ervoor om het huidige systeem ( diftar / de vervuiler betaald) te handhaven.

Maatschappelijke stage vanaf 2015

Financiële bijdrage voor maatschappelijke stages van het Noordik zijn € 60 euro per leerling: de gemeente Twenterand moet deze voor zes maanden zonder compensatie uit het gemeentefonds betalen – wat is uw beleid in dezen ?

Het Noordik gaat maatschappelijke stages voortzetten, ook als onze gemeente deze niet meer financiert. Hoe kijkt ons college aan tegen deze maatschappelijke stages (mede in het licht van de nieuwe verantwoordelijkheden o.a. op gebied van participatie) en kan/wil zij hierin een financiële bijdrage blijven leveren als het Noordik daarin niet (voldoende) kan (blijven) voorzien?

Participatie

Voor de loonkostensubsidie blijft de gemeente verantwoordelijk, ook als de inwoner in een andere plaats gaat wonen, maar hetzelfde werk blijft doen. De subsidie is vastgesteld door de gemeente en het UWV (of een andere onafhankelijke partij) op de werkplek. Wordt dit werk nu per functie bepaalt of per werkplek? Als het eerste het geval is, dan kan een inwoner in een andere plaats een functie blijven vervullen met loonkostensubsidie van onze gemeente. Als het werkplek gerelateerd is, dan zal de inwoner zijn arbeidsvermogen in een functie in een andere plaats opnieuw moeten laten vaststellen. Wie betaalt de rekening?

Schuldhulpverlening

Schuldhulpverlening is nu goed geregeld in Twenterand. Dit zou zo moeten blijven en niet moeten verminderen doordat werkzaamheden geherdefinieerd worden. Dit mag daarop niet van invloed zijn., Een inhoudelijke beoordeling hoe zaken ingebed zijn en verdeeld worden zijn voor ons wel bespreekbaar.

Ziektekosten

Mensen met schulden bij de zorgverzekeraar moeten  ook de  mogelijkheid geboden worden om zich voor een uitgebreid zorgpakket te verzekeren. Als er aantoonbaar sprake is van ziekte/beperking waar kosten voor gemaakt worden die niet uit de basisverzekering worden vergoed

Winkelverbeterplan Vriezenveen

Zoals in het bestuursakkoord beschreven is het voor de kern Vriezenveen zeer noodzakelijk dat er haast gemaakt wordt met een snelle doorvoering van het Winkelverbeterplan Vriezenveen. Wij zien graag effecten gerealiseerd in het centrum van Vriezenveen alwaar door verplaatsingen en mogelijke nieuwbouw op het Oordt terrein nieuwe impulsen gegeven kunnen worden aan het winkelhart van Vriezenveen.

Tevens dringen wij er bij het college op aan dat de locatie Rabobank en de locatie TNT aan het manitobaplein te Vriezenveen de komende periode in een goede en passende planontwikkeling worden uitgewerkt. Het is noodzakelijk voor de uitstraling van onze gemeente dat winkelcentra en wooncentra een degelijk niveau van gebouwen heeft.

Deltaplan

In het collegeakkoord hebben wij beschreven in deze periode actief te willen werken aan een Deltaplan voor Twenterand. Kunt u ons aangeven hoe het college de uitwerkingen opvat en aanpakt?

Excessenbeleid

Het verbaast ons nog steeds dat er in onze gemeente gebouwen staan die erg verpauperd zijn en gevaarlijke situaties opleveren. Wij dringen er bij het college op aan de veiligheid te waarborgen maar ook zeker om  de uitstraling in de omgeving mee te wegen bij het starten van een procedure met de eigenaren.

Tenslotte

Wij wensen het college en de medewerkers van de ambtelijke organisatie het komende uitdagende jaar zeer veel wijsheid en Gods Zegen toe bij het uitoefenen van uw dagelijkse taken. Dat wij onze inzet allen zullen doen in het belang van de burgers van Twenterand.

ChristenUnie fractie Twenterand

I.a.

Gerjan Smelt